ویژگی های روغن موتور:
شاید به دفعات شنیده و یا خوانده باشید که روغن موتور را در ۵۰۰۰ ، ۱۰۰۰۰ کیلومتر و یا بیشتر ، باید تعویض نمود . دلیل ذکر این اعداد برای کارکرد وغن چیست و چرا برای روغن های مختلف متفاوت است . مجموعه مطالبی که در خصوص روغن موتور ارایه خواهد شد ، اطلاعات مناسبی را در خصوص موارد تاثیر گذار در تعویض روغن در اختیار خوانندگان محترم قرار خواهد داد .
چرا روغن موتور باید تعویض شود ؟
روغن از زمان شروع بکار موتور در معرض اکسیده شدن و تجزیه حرارتی قرار گرفته و روغن پایه آن آلوده شده و از کیفیت آن کاسته می شود وهمچنین مواد افزودنی استاندارد آن نظیر مواد افزودنی پاک کننده نیز، مصرف می شوند . در این حالت خاصیت روانکاری ، پاک کننده و جذب ذرات معلق و ناخالصی ها ، کاهش می یابد .
آیا سیاه شدن روغن موتور نشاندهنده زمان مناسب تعویض روغن است ؟
این تصور که سیاه شدن روغن نشانه خراب شدن وعدم کیفیت آن می باشد ، صحیح نمی باشد . اگر در دستگاه یا موتور خودرو روغن پس از مدتی تغییر رنگ ندهند و اصطلاحا” سیاه نشود ، می باید در اسرع وقت آن را تعویض نمود زیرا ، سیاه شدن شدن روغن به علت خاصیت پاک کنندگی دوده ناشی از احتراق و جذب ذرات معلق و ناخالصی روغن موتور می باشد . در غیر این صورت ، ذرات ناخالصی و دوده بر روی قطعات متحرک موتور رسوب کرده و باعث جلوگیری از انتقال حرارت ، ساییدگی زودرس قطعات ، روغن سوزی ، کاهش راندمان و توان موتور می شود .
عوامل موثر در مدت زمان کارکرد و تعویض روغن موتور :
- شرایط کاری موتور مانند : رانندگی با سرعت بالا، رانندگی با بار بیش از حد استاندارد در جاده هایی با شیب زیاد ، در جا کارکردن زیا موتور در ترافیک های سنگین ، رانندگی با سرعت بالا در هوای سرد قبل از گرم شدن روغن موتور ، خاموش روشن نمودن موتور به دفعات زیاد در هوای سرد و رانندگی در جاده های خاکی و گرد و غبار به مدت طولانی
- کیفیت احتراق موتور ( تنظیم به موقع موتور و رفع ایرادات برقی و سوخت رسانی )
- کیفیت روغن موتور و سوخت مصرفی
- کیفیت فیلتر های هوا و روغن و تعویض به موقع آنها
نوع و کیفیت سوخت مصرفی چه تاثیری در تعویض روغن دارد ؟
سربی که برای بهسوزی به بنزین اضافه می شد ، پس از ورود به روغن موتور باعث اکسیده شدن سریعتر روغن و افت کیفیت روغن می گردید که خوشبختانه در حال حاضر حذف شده است . بنزین با اکتان پایین به دلیل ایجاد احتراق ناقص و اضافه نمودن دوده به روغن می شود که این موضوع نیز با کاهش خاصیت روانکاری روغن می شود . استفاده از بنزین های سوپر متناسب با تکنولوژی موتور ، این مشکل را تا حدودی بر طرف می کند .
آیا نوع روغن در مدت زمان تعویض آن ، موثر می باشد؟
با پیشرفت تکنولوژی ساخت موتورها ، شرایط کارکرد موتور از لحاظ افزایش دور ، نسبت تراکم بالا ، دمای احتراق بیشتر ، فشار زیادتر به یاتاقانهای ثابت و متحرک بیشتر شده است . لذا در این راستا سازندگان روغن موتور را براین داشته است تا روغن هایی مستناسب با تکنولوژی موتور ها یا زمان تعویض بیشتر تولید نمایند . امروزه با توجه به استاندارد های زیست محیطی ، تبخیر و کاهش سطح روغن موتور محدود شده است و سرریز روغن به منظور تامین کسری روغن موتور کاهش یافته است .
از آنجا که در بازار انواع روغن ها با درجات و کیفیتهای مختلف موجود می باشد ، پیشنهاد می شود با رجوع به دستور العمل کارخانه سازنده خودرو ، نسبت به استفاده از روغن توصیه شده و تعویض به موقع آن با توجه به نکات بیان شده ، اقدام نمایید .
انتخاب روغن مناسب ، تضمین کننده عمر طولانی و راندمان بالای موتور:
برای انتخاب یک روغن موتور خوب ، عوامل و پارامترهای مختلفی باید مدنظر قرار گیرد. یک روغن موتور مرغوب ،دارای گرانروی مناسب و ضریب اصطکاک بسیار پایین بوده و توانایی روانکاری بخش های مختلف و قطعات متحرک موتور را داراست . ضمنا” روغن موتور علاوه بر سازگاری با ترکیبات پلیمری موجود ؛ باید دارای اثرات بازدارندگی خوبی در مقابل زنگ زدگی ، خوردگی ،اکسیداسیون و سایش باشد .
وظایف روغن موتور به طور کلی شامل موارد زیر می باشد :
- کاهش اصطکاک قطعات متحرک موتور
- کاهش سایش قطعات موتور
- خنک نمودن قطعات داخلی موتور
- تمیز نگهداشتن قطعات داخل موتور از دوده و ترکیبات حاصل از تجزیه روغن و رسوبات بین قطعات
- آب بندی کامل بین سیلندر و پیستون
- محافظت قطعات موتور در مقابل خوردگی
- کارکرد بهینه قطعات متحرک موتور در دماهای مختلف
پایه گرانروی روغن :
ویسکوزیته یا گرانروی ، مقاوت سیال در مقابل جاری شدن است . از لحاظ گرانروی ، روغن به دو بخش تقسیم می شود .
- الف : روغن های تک درجه ای Mono Grade
- ب : روغن های چند درجه ای یا چهار فصل Multi Grade
امروزه استفاده از روغن های تک درجه ای مانند ۳۰ یا ۴۰ ، در موتورها توصیه نمی شود و روغن های چند درجهای (چهار فصل ) ،کاربرد بیشتری دارند . این روغن ها مطابق طبقه بندی SAE ( انجمن مهندسی خودرو ) ، به صورت زیر تعریف می شوند . ۲۰W50 , 10 W 40 . عدد قبل از W نشاندهنده گرانروی روغن موتور در دمای پایین بوده و هرچه این عدد کمتر باشد ، قابلیت استفاده در دمای پایین تر را دارا است . عدد بعد از W ، نشاندهنده گرانروی در دمای بالا بوده و هرچه این عدد بزرگتر باشد ، روغن در دمای بالتر چسنده تر و سفت تر خواهد بود .
مهمترین و با اهمیت ترین خاصیت روغن ، حضور آن ازلحظه استارت تا خاموش شدن موتور به صورت بی وقفه است . به نحوی که با تمامی قطعات متحرک و ثابت د رتماس باشد . لذا ویسکوزیته روغن بایستی به گونه ای انتخاب شود که بهترین حالت روانکاری را در کمترین زمان ، ممکمم سازد . ضمن اینکه خودرو در حالت سرد به راحتی استارت خودروده و بدین ترتیب عمر باتری و استارت طولانی تر شود .
مشخصات روغن :
انستیتو نفتی آمریکا APIبرای طبقه بندی روغن ها بر چسب کیفیت و فناوری ساخت آنها کد بندی خاصی ابداع نموده است . حرف اول ، معرف نوع موتور محل مصرف ( حرف C برای خودروهای دیزلی و حرف S برای برای خودروهای بنزینی )و حرف دوم ، نشاندهنده سطح کیفیت روغن خواهد بود . به این مفهوم که حرف A پایین ترین سطح کارایی را نشان می دهد و با بالا رفتن حروف سطح کارایی نیز افزایش خواهد یافت . مانند SG , SJ , SL , SM ,… سطوح کارایی بالاتر ، نشان از میزان افزودنی های بیشتر در روغن بوده و در تست ازمایشگاهی و عملکردی ، شرایط حادتری را تحمل می کنند . افزودنی های مختلف ، مقاومت روغن را برای شرایط سخت حراری و فشار زیاد موتور بهینه می کنند .
روغن های توصیه شده توسط شرکت های سازنده خودرو دارای خواص لازم بوده و نبایستی افزودنی های متفرقه موجود در بازار را به آن اضافه نمود . زیرا موجب اختلال در عملکرد و خواصی که از باتدا در روغن وجود دارد می شوند .
نکات مهم :
- سیاه نشده روغن در حین کارکرد ، نشانه مرغوبیت آن نیست بلکه به این معناست که روغن قابیت جذب ذرات اسیدی و ناخالصی را نداشته است .
- از ترکیب چند روغن با یکدیگر و مصرف همزمان آنهادرموتور خودداری نمایید .
پاسخ دهید